مصیبتی به نام «تحول» در آموزش و پرورش!
«هوشمندسازی مدارس» با هیاهوی عجیبی از سوی آموزش و پرورشیها دنبال میشود. هزینههای قابل توجهی هم برای این پروژهی وسوسهانگیز کنار گذاشتهاند.
مدیران آموزش و پرورش، ذوقزده شدهاند حسابی و از هیچ تدبیری برای تحقق این ایدهی مبهم فروگذار نیستند. آنها البته تصوراتی از موضوع «هوشمندسازی مدارس» دارند که در مواجهه با پرسشگران برای توجیه ایدهی خود بهره میجویند. گو اینکه در فضای سیاستزدهی کشور، کسی نمیرود دنبال به چالش کشیدن تصمیمات اینچنینی.
«تحول» در آموزش و پرورش، چیزی جز «مدرنسازی ابزار و اسباب» نیست. سند تحول هم که حاوی جهتگیریهای مناسب است، تحتالشعاع انگیزههای مبتنی بر مدرنسازی قرار میگیرد.
خوب یادمان است که تا چندي پيش، نشانهی «تحول» در آموزش و پرورش این بود که تا چه اندازه از تلويزيون و فيلمهاي آموزشي در كلاسهاي درس بهره گرفته میشود. فیلمهای ویدئویی تدریس، مُد شده بود و در هر مدرسه و خانهای یافت میشد از این فیلمها. از مزیتهای مدارس مشهور، یکی هم این بود که آیا تلویزیون و ویدئو دارند و آیا از فیلمهای آموزشیتدریس در مدرسه استفاده میشود؟! عجیب است واقعاً. معلم تربیت میکنند و آن وقت او را میکنند مبصر کلاس تا «آقای بازیگر» برای دانشآموزان تدریس کند. آن هم چه تدریسی! کسی حق سئوال ندارد و گوش آقای بازیگر هم بدهکار هیچ کس نیست...
امروز، تلویزیون و ویدئو دِمده شده و نمیتواند نشانهی تحول [مدرنشدگی] باشد... به قول سخنرانها، امروز عصر رایانه و اینترنت است و بچههای ما باید با این ابزارهای جدید آشنا شده و از آنها استفاده کنند...
«بورد هوشمند» که در کلاسها نصب میشود، دانشآموزان و پدر و مادرها در پوست خود نمیگنجند از هیجان. مدیرانِ ندید بدید ما هم که تا یک سوغات فرنگی میبینند آب از لب و لوچهشان سرازیر می شود. و این میشود تحول در تعلیم و تربیت!
اگر از مناديان اين به اصطلاح تحول، سئوال كنيم كه چرا بايد چنين كرد و چرا حتماً بايد از بورد هوشمند در كلاس درس استفاده كرد، پاسخ ميشنويم كه: «براي اينكه آموختن را جذابتر و موثرتر كنيم». دقت كنيد؛ در اين پاسخ، آنچه مورد توجه و تاكيد است «وسيله» است و نه «هدف». آنچه اصالت دارد «چگونگي» آموزش است و نه «چرايي» آن. این یعنی «ابزار زدگی»... دانشآموز از مشاهدهی ابزار مدرن آموزشي، سر از پا نميشناسد ولي در همان حال نميداند براي چه بايد تعليم ببيند. او باید از آموزش لذت ببرد و کافیست همین یک مزیت.